3(143)2020 Od Redakcji

     Jubileusz urodzin wybitnej postaci jest okazją do refleksji nie tylko nad jej osiągnięciami, dorobkiem duchowym i tym wszystkim, co zostało po niej w pamięci potomnych (jak to robimy pisząc nekrologi i obchodząc kolejne rocznice śmierci), ale również nad źródłami jej wielkości, wydarzeniami i osobami, które zainspirowały i pomogły zrealizować jej życiowe powołanie. To ważne w przypadku człowieka, który nie miał dziadków; dorastał bez matki zmarłej jeszcze przed jego Pierwszą Komunią; dojrzewał bez zmarłego starszego brata, jedynego pokoleniowego łącznika między nim a starszym ponad 40 lat ojcem; podejmował wybór drogi życiowej po przedwczesnej śmierci ojca, nie mogąc liczyć na duchowe wsparcie rodziny, choć mieszkał w suterenie domu wujostwa. Słowa: „Nie było mnie przy śmierci matki, nie było mnie przy śmierci brata, nie było mnie przy śmierci ojca”¹ dobrze oddają stan ducha niespełna 21-letniego wówczas Karola Wojtyły.
       Osierocony w najpełniejszym tego słowa znaczeniu, nigdy nie został sam. W okupowanym przez Niemców Krakowie znalazł wsparcie duchowe życzliwych ludzi, dzięki którym, po Bogu, stał się tym, jakim zna go cały świat: świętym Janem Pawłem II. Piszemy o tym w tym numerze.
       Badacze prześcigają się w wyliczaniu osiągnięć pontyfikatu Jana Pawła II. Jego spuściznę trudno wyrazić w liczbach. Tekstów zebranych w 58 tomach Insegnamenti di Giovanni Paolo II (LEV, Roma 1979-2006) jest 88,3 tys. stron (plus 2 tys. liczonych po rzymsku). 16 tomów Dzieł zebranych Jana Pawła II (Wyd. M, Kraków 2006-2009) liczy w sumie 16,1 tys. stron. Powstały różne ośrodki badające tę spuściznę: Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie, Zintegrowana Baza Tekstów Papieskich, Centrum Jana Pawła II, Centrum Myśli Jana Pawła II, Społeczne Centrum Dokumentacji Pontyfikatu Jana Pawła II, ale przecież ważniejsza od tych naukowych dociekań jest znajomość papieskiego nauczania wśród wiernych i przynajmniej tego dotyczącego życia konsekrowanego wśród zakonników. Przypominamy je w tym numerze.
       Wyniki badań przeprowadzonych przez CBOS półtora roku temu wskazują wysoką deklaratywną znajomość treści nauczania Jana Pawła II wśród Polaków (71%), nieco rzadsze kierowanie się w życiu jego wskazaniami (45%), oraz zaskakująco wysoki odsetek uważających Jana Pawła II za ważny autorytet moralny (92%)². Wcześniej większość Polaków deklarowała, że świadectwo życia i nauczanie Jana Pawła II w jakimś stopniu przyczyniły się do przemiany ich życia (62%)³. Czy wpłynęły również na wybór powołania do życia konsekrowanego albo osiągnięcie takiego stopnia doskonałości ewangelicznej, który wprowadził kogoś na wyżyny świętości? Również o tym piszemy w tym numerze.
       Polacy upamiętniali swojego papieża już za jego życia. Obecnie urzędowy spis nazw zawiera 984 miejsca noszące imię Jana Pawła II⁴: 584 ulice, 140 place, 111 aleje, 67 ronda, 42 skwery, 12 parki i 28 innych (osiedla, bulwary, rynki itp.), najwięcej na Mazowszu, w Małopolsce i w Wielkopolsce; po uwzględnieniu powierzchni i liczby mieszkańców poszczególnych województw, w rankingu tym przewodzi Małopolska, Pomorze i Podkarpacie. Nieco więcej jest szkół – 1174⁵, mniej szpitali i innych instytucji użytku publicznego⁶. Pamięć o Janie Pawle II utrwalana jest w sztuce (malarstwo, literatura, film, teatr), do której można zaliczyć znaczną część licznych pomników papieża⁷. Również o tym piszemy w tym numerze.
       Na koniec publikujemy trzy niedługie świadectwa, których w numerze dedykowanym Janowi Pawłowi II powinno być wielokrotnie więcej, ale brak pozostałych nie ma związku ze znacznym przekroczeniem objętości tego numeru.

            Przypisy:

¹ Adam Boniecki (red.), Kalendarium życia Karola Wojtyły, Znak, Kraków 1983, s. 64.

² Centrum Badania Opinii Społecznej, Jan Paweł II i jego nauczanie w życiu Polaków, Nr 135/2018, Warszawa, październik 2018. Oprac. Rafał Boguszewski.

³ Centrum Badania Opinii Społecznej, Jan Paweł II i jego nauczanie w życiu Polaków, BS/44/2012, Warszawa, marzec 2012. Oprac. Rafał Boguszewski.

⁴ Jana Pawła II, Ojca Świętego, Papieża Polaka, Kardynała Wojtyły itp. www.eteryt.stat.gov.pl.

⁵ Rodzina Szkół noszących imię Jana Pawła II, www.rodzina.org.pl/baza-szkol/

⁶ Stowarzyszenie Pamięć Jana Pawła II, www.stowjanpawel2.rejowiec.pl (jednak publikowane tam dane od dawna nie są aktualizowane).

⁷ Kazimierz Ożóg, Miedziany Pielgrzym. Pomniki Jana Pawła II w Polsce w latach 1980-2005, Głogów 2007, s. 133-135.