4(144)2020 Od Redakcji

    

     W 28. rocznicę wyboru kard. Wojtyły na papieża, Narodowy Bank Polski wyemitował 5 mln banknotów o nominale 50 zł z Janem Pawłem II. Grafika na tylnej ich stronie przedstawia Papieża całującego dłoń kard. Wyszyńskiego podczas składania homagium w trakcie Mszy św. inaugurującej pontyfikat, ich herbowe zawołania „Totus Tuus” i „Soli Deo” oraz słowa wypowiedziane następnego dnia przez Jana Pawła II, podczas audiencji dla pielgrzymów z Polski i Polonii: „Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego Papieża Polaka (…), gdyby nie było Twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei”…¹.
       Ksiądz prof. Waldemar Chrostowski, świadek tamtego wydarzenia, powiedział niedawno w Radiu Watykańskim, że: „właściwie nie da się napisać biografii Karola Wojtyły bez biografii kard. Stefana Wyszyńskiego. Tak samo jak nie da się napisać roztropnej i uczciwej biografii kard. Wyszyńskiego bez biografii Karola Wojtyły”². Było dla nas oczywiste, że bezpośrednio po numerze poświęconym św. Janowi Pawłowi II, powinniśmy wydać numer poświęcony Kardynałowi Wyszyńskiemu, który 7 czerwca miał być wyniesiony na ołtarze. Ta okoliczność dodatkowo uzasadniała nasz projekt, ale też była utrudnieniem, gdyż wielu wydawców nosiło się w tym czasie z podobnym zamiarem. Dlatego jesteśmy bardzo wdzięczni Stanisławie Grochowskiej i wszystkim paniom z Instytutu Prymasowskiego, które w tym tak zapracowanym dla nich czasie zechciały dostarczyć nam materiały do publikacji.
       Stefana Wyszyńskiego i Karola Wojtyłę łączyło nie tylko osierocenie przez matkę niedługo przed przyjęciem Pierwszej Komunii św., czy podejmowanie decyzji o wyborze powołania kapłańskiego w trakcie wojny światowej, odpowiednio pierwszej i drugiej. Oprócz dwóch dekad różnicy wieku nic ich prawie nie dzieliło; zwłaszcza w ich kapłańskiej, wybitnie maryjnej duchowości i w podejściu do wypełniania posługi pasterskiej, wynikającej z przyjętych święceń. Mieli podobną wizję działalności Kościoła w gnębionej przez komunistów Ojczyźnie, jednak niektóre różnice, np. dotyczące dorobku nauczania odnośnie do życia zakonnego, są zauważalne. Kiedy kilkadziesiąt lat temu, wzorując się na badaniach naukowych naszego rzymskiego profesora, chcieliśmy zbadać dorobek kard. Wojtyły dotyczący życia konsekrowanego, okazało się, że jest on nieporównywalnie mniejszy od tego, jaki miał kard. Montini zanim został Pawłem VI³, a w zasadzie znikomy⁴. To nas zaskoczyło, bo wiedzieliśmy, że dorobek kard. Wyszyńskiego, założyciela Instytutu Świeckiego Pomocnic Maryi Jasnogórskiej Matki Kościoła, dziś Instytutu Prymasa Wyszyńskiego, nie był wcale skromny. Dzisiaj czytamy, analizujemy i medytujemy słowa Papieża dotyczące życia konsekrowanego, ale mamy raczej mglistą wiedzę o tym, czego w konkretnych polskich realiach nauczał w tym zakresie Prymas Tysiąclecia.
       W tym numerze, podobnie jak w poprzednim o Janie Pawle II, postanowiliśmy przybliżyć Czytelnikom kontekst krystalizowania się powołania kard. Wyszyńskiego, ukazać główne rysy jego duchowości i służby Kościołowi, oraz „odkurzyć” kilka jego tekstów do zakonników i zakonnic. Prymasa Wyszyńskiego podziwiamy praktycznie za wszystko, co robił: za to, że pomagał natychmiast, nie odkładając na później tego, co można zrobić od razu; że zawsze wstawał, gdy do pomieszczenia, w którym przebywał wchodziła kobieta; że sam chcąc gdzieś wejść, z powodu pokory pukał do drzwi możliwie najniżej; że był dumnie skromny (skromność jest tym rodzajem dumy, która innych najmniej razi); że szanował godność walczących z nim jawnie i skrycie duchownych; że nigdy nie krytykował nieobecnych; że cierpiąc nie udawał radości, lecz promieniował spokojem, który gasi wszelki smutek; że był zawsze sobą, wierny wyznawanym zasadom i nauczanym prawdom. Czas zacząć podziwiać go również za to, czego nauczał osoby konsekrowane swoją postawą i swoim słowem.

            Przypisy:

¹ 23 października 1978 w Auli Pawła IV: „Czcigodny i umiłowany Księże Prymasie! Pozwól, że powiem po prostu, co myślę. Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego Papieża Polaka, który dziś pełen bojaźni Bożej, ale i pełen ufności, rozpoczyna nowy pontyfikat, gdyby nie było Twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei, Twego zawierzenia bez reszty Matce Kościoła”. Tekst przemówienia został zarchiwizowany na: w2.vatican.va/content/john-paul-ii/it/letters/1978/documents/hf_jp-ii_let_19781024_polacchi.html nie jako przemówienie, ale jako list. Brak tam zresztą oryginalnej wersji polskojęzycznej.

² 17 maja 2020, www.vaticannews.va/pl/kosciol/news/2020-05/polska-wyszynski-nie-byloby-tego-papieza-polaka.html

³ Gian Franco Poli, Pietro Crespi, Giovanni Battista Montini. Il magistero sulla vita religiosa (1955-1963), Soveria Mannelli 1998. Autorzy przeanalizowali ponad 460 niepublikowanych dokumentów dotyczących życia zakonnego arcybiskupa Mediolanu.

⁴ Por. Ks. Kardynał Karol Wojtyła, Arcybiskup Metropolita Krakowski, Nauczyciel i Pasterz. Listy pasterskie – Komunikaty – Zarządzenia (1959-1978), Rzym 1987.